پیشینه و موقعیت جغرافیایی ماسال

ماسال منطقه‌ای است در شمال کشور و استان گیلان که اخیرا بیش از پیش مورد توجه علاقه‌مندان قرار گرفته است. ما در اینا می‌خواهیم شما را با  نقشه راه گردشگری ماسال آشنا کنیم. این سرزمین بکر و زیبا ناشناخته‌های بسیاری را در خود جای داده است. طبیعت سرسبز این منطقه پدیده‌ها و جاذبه‌های دیدنی فراوانی را در دل خود دارد. مجموع این موارد ماسال را به یکی از مقاصد گردشگری پرطرفدار تبدیل کرده است. برای رزرو و اجاره اقامتگاه در ماسال میتوانید از طریق سایت چتراتا اقدام نمایید.

این شهر که در جوار کوه‌های تالش قرار گرفته است با توجه به موقعیت جغرافیایی‌اش، ییلاقات متعددی دارد. از طرفی رودخانه‌ی «خالکایی» که از ارتفاعات «شاه معلم» سرچشمه می‌گیرد، از این منطقه می‌گذرد. تمامی این موارد طبیعتی زیبا و منحصربه‌فرد را برای ماسال به ارمغان آورده است.

شهرستان ماسال از شمال به رضوانشهر، از شرق به فومن و صومعه سرا، از غرب و جنوب به خلخال و در نهایت استان اردبیل محدود می‌شود. ماسال در غرب رشت قرار گرفته است؛ از همین رو فاصله‌ی رشت تا ماسال از مسیر صومعه سرا در حدود ۵۵ کیلومتر است. از طرفی این منطقه با تالش تقریبا ۶۰ کیلومتر فاصله دارد. با یک حساب سرانگشتی می‌توان گفت که برای رسیدن به ماسال از مرکز گیلان، مسافتی بیش از یک ساعت را باید طی کرد.

نقشه راه و مقاصد گردشگری ماسال

وارد شهر ماسال که می شوید، بلوار بلندی پیش رو دارید که تا انتهای آن باید بروید؛ آن هم در نقطه ای که شنبه بازار ماسال در آن قرار دارد و از همین سمت است که جاده ییلاقات ماسال آغاز می شود.

از هر کس بپرسید، باید 25 کیلومتر تا انتهای جنگل پیش بروید که در ارتفاع 2500 متری قرار دارد و آغاز ییلاقات دلچسب ماسال است. جالب این است که در همان ابتدا، خانه های چوبی کوچکی قرار دارند که برای مسافران، حکم هتل را دارند. درواقع، بهترین محل برای ماندن را اجاره می دهند و تجربه متفاوتی برای شما رقم می زنند.

گیلوان

از همان ابتدای ورود به این ییلاق، منظره بسیار زیبای خانه های چوبی در میان جنگل مه آلود با درختانی مانند آلو جنگلی، فندق و راش، همه را مجذوب می کند. پیاده روی در میان درختان و خانه ها و رفتن به بالاترین نقطه دهکده و تماشای شهر ماسال از دوردست، همه و همه لذت بخش است، اما اگر با راهنمایی بلدهای محلی، کوهپیمایی سبکی در مراتع «آلاله پشت» داشته باشید، با یک تیر دو نشان زده اید؛ هم ورزش کرده اید و هم محل شهادت میرزا کوچک خان جنگلی را دیده اید.

اولَسبِلَنگاه؛ نگین ییلاقات ماسال

اولسبلنگاه نامی تالشی ست و از دو بخش اولَس و بِلَنگاه تشکیل شده. اولس به معنی درخت مَمرَز و بِلَنگاه به معنی جای بلند است. اولسبلنگاه یعنی جایگاه رویش درخت ممرز.

اینجا ییلاقی خوش منظره با کلبه‌های چوبی و مراتعی وسیع است. خوشبختانه امکان تغییر محیط اولسبلنگاه توسط منابع طبیعی محدود شده و ساخت و ساز با مصالحی غیر از چوب مجاز نیست. این کار موجب شده تا طبیعت و فضای بکر ییلاق حفظ شود. بنابراین ییلاق قابلیت بوم‌گردی نیز دارد.

برای بکر ماندن، اولسبلنگاه مجهز به شبکه‌ برق‌رسانی نیست و برق مورد نیاز از موتور برق و گاهی پنل‌های خورشیدی تامین می‌شود. همچنین این ناحیه آب لوله کشی هم دارد که از چشمه‌های همان حوالی تامین می‌شود.

اولسبلنگاه نامی تالشی ست و از دو بخش اولَس و بِلَنگاه تشکیل شده. اولس به معنی درخت مَمرَز و بِلَنگاه به معنی جای بلند است. اولسبلنگاه یعنی جایگاه رویش درخت ممرز.

ممرز یا همان اولس در مناطقی از شمال به  شَرَم معروف است. این درخت بین ۱۵ تا ۲۵ متر رشد می‌کند و در جنگل‌های هیرکانی به فراوانی دیده می‌شود. ممرز بومی جنگل‌های اروپایی نیز هست. این درخت تنها در ارتفاعات بالای ۶۰۰ متر با درختان راش و بلوط دیده می‌شود. ممرز از درختان خزان کننده است. یعنی برگهایش در پاییز زرد شده و در نیمه دوم زمستان می‌ریزد.

در ییلاق اولسبلنگاه تجربه‌های بوم‌گردی و طبیعت‌گردی را همزمان با کیفیتی بالا دارید. تجربه هایی از قبیل:

فضای روستاییِ بی نظیر

اقامت در کلبه‌های چوبی و گرم شدن کنار آتش هیزم

شنیدن صدای پرندگان و وجود گله گاوها و گوسفندان

منظره کلبه‌های ییلاقی که رو به سوی مراتع سرسبز باز می‌شوند

محصولات دامی مانند شیر، کره، پنیر، عسل طبیعی و نان سنتی

آب گوارای چشمه‌ها

هوای مه‌آلود اولسبلنگاه و ابرهایی که پایین دست را پوشانیده‌اند

آب مصرفی اولسبلنگاه از چشمه‌های خود روستا گرفته شده و در تانکر‌ها ذخیره می‌شود.

در مورد امکانات گرمایشی نیز محدود به هیزم و کپسول‌های گاز هستید.

موتور برق‌ها از نیمه شب به بعد خاموش می‌شوند و روستا به بکر‌ترین حالت ممکن می‌رسد.

ارتفاعات آلاله در بالای اولسبلنگاه قرار دارد و پیاده می‌توانید از میان کلبه‌ها عبور کرده به آن سمت بروید. در بین راه گله‌های گاو و گوسفند را در حال چرا می‌بینید. می‌توانید این مسیر را با خودرو هم طی کنید.

تور‌ها معمولا برنامه نیسان سواری از روستا تا ارتفاعات آلاله را در برنامه خود دارند.

از آلاله به منطقه اشراف کامل دارید. حتی شهر ماسال هم در دیدرس‌تان قرار دارد. غروب آفتاب در این ارتفاع همچون طلوع آن تجربه‌ای فراموش نشدنیست.

از اولسبلنگاه می‌توان دریا را هم دید؛ البته اگر مه دورتان را نگرفته یا فرشی از ابر دیدتان را محدود نکرده باشد. معمولا ابر‌ها صبح‌های زود جلوه‌گری می‌کنند.

دره‌ها عمیق و سرسبز و کوه‌ها سر به فلک کشیده‌اند. اگر بهار کوهستان‌های آلپ را از نزدیک ندیده‌اید اینجا قرابت نزدیکی به آن دارد و چه بسا به یاد کارتون خاطره انگیز هایدی بیفتید.

ثبت خاطرات در این سفر از آسان‌ترین کار‌های ممکن است. دوربین را به هرجهت بچرخانید منظره‌ای بدیع جلوه‌گری می‌کند.

گیاهان و گل‌ها، مراتع و درختان؛ ییلاقی بی‌مثال را پدید آورده‌اند. آلو جنگلی و فندق از درختان میوه‌دار این ییلاق‌اند. چه بهتر که فصل میوه‌دهی این درختان به این منطقه سفر کنید. آلو‌ها اواسط اردیبهشت و خرداد می‌رسند و فندق‌ها اوایل شهریور تا مهر.

در نیمی از مسیر ماسال به اولسبلنگاه، رودخانه خالکایی همراهیتان می‌کند. اگر میل داشته باشید می‌توانید خودرو خود را متوقف کرده و اوقاتی را کنار رود بگذرانید. در کنار راه آلاچیق‌هایی برای صرف چای و بلال و… وجود دارد. خالکایی از قله شاه معلم به ارتفاع ۳۱۵۰ متری در بالا دست اولسبلنگاه سرچشمه می‌گیرد و پس از طی ۴۰ کیلومتر از ماسال می‌گذرد و در نهایت به تالاب انزلی می‌ریزد.

ییلاق‌های کوچک دیگری هم در مسیر وجود دارد که بازدید از آنها هم خالی از لطف نیست. ییلاق‌های شالما، نسا، خریدول و…. ییلاق سوئه چاله هم بعد از اولسبلنگاه قرار دارد.

برای اقامت در اولسبلنگاه چند انتخاب دارید:

اگر کمتر از یک روز در اینجا می‌مانید؛ اطراق در طبیعت بهترین گزینه است. لطفا در صورت اقامت در طبیعت حریم خصوصی اهالی را رعایت کنید.

پیشنهاد ما به شما، اجاره کلبه در اولسبلنگاه است. اقامت در کلبه‌های سنتی اولسبلنگاه تجربه واقعی و بی‌واسطه‌تری از این محیط را در اختیارتان می‌گذارد.

اگر میل دارید سفری آسوده‌تر و چند روزه داشته باشید؛ هتل و مهمانسرا‌های اولسبلنگاه در فاصله کمتر از ۳ کیلومتری ییلاق در دسترس شما هستند.

با توجه به ییلاقی بودن منطقه سفر به اینجا از اواسط اردیبهشت ماه آغاز می‌شود و تا پایان تابستان ادامه دارد. این فصل، فصل رویش درختان و گل‌هاست. اگر فروردین به اینجا سفر کنید هوا هنوز سرد است و ممکن است از بارش برف غافلگیر شوید. بیشترین و پر رونق‌ترین فصل سفر، تابستان است که اهالی به قصد ییلاق به اینجا بر‌می‌گردند. در تابستان هوا خنک و دلپذیر است. در اردیبهشت و خرداد میوه‌هایی چون آلوجنگلی رسیده‌اند. و شهریور و مهر وقت به ثمر رسیدن فندق‌هاست. اردیبشهت و خرداد بهترین دوران مه‌گرفتگی را دارد.

توصیه های قبل از سفر به اولسبلنگاه

به دلیل شرایط آب و هوایی که ماسال دارد؛ قبل از سفر از وضعیت جوی مطلع شوید.

به دلیل مه‌گیر بودن مسیر و عدم دید کافی حتما قبل از غروب خود را به محل اقامتتان برسانید.

به دلیل نبود امکانات شهری در اولسبلنگاه؛ مواد غذایی و وسایل لازم را از ماسال تهیه کنید.

به دلیل وضعیت روستایی منطقه چراغ قوه همراه خود داشته باشید.

اولسبلنگاه شب‌های سردی دارد؛ پس لباس گرم و پتو همراه خود ببرید.

کفش مناسب پیاده‌روی بپوشید.

زیرانداز، چادر و در صورت تمایل به اقامت در طبیعت کیسه خواب و پتوی مسافرتی برای اطراق با خود ببرید.

قطعا می‌خواهید خاطرات سفرتان را ثبت کنید؛ پس پاوربانک همراه خود داشته باشید.

در صورت برپا کردن آتش پیش از ترک محل حتما از خاموش شدن آن مطمئن شوید. بهتر است از شهر زغال بخرید. در غیر این صورت فقط از شاخه‌های خشک برای برپایی آتش استفاده کنید. و آتش را در جاهایی که قبلا به همین منظور ایجاد شده‌اند روشن کنید.

کیسه زباله را فراموش نکنید.

اسب ریسه

منطقه باستانی اسبه ریسه با قدمتی در حدود هزاره اول قبل از میلاد تا سده‌های دوران اوایل اسلام یکی از مناطق باستانی در گیلان است که در شهرستان ماسال قرار دارد. در این منطقه با کاوش‌های صورت گرفته توسط باستان شناسان، فضاهای معماری با اتاق‌‎های مسکونی و بقایای دیوارهای دفاعی یاف شده است. از مصالح بکار رفته در منطقه باستانی اسب ریسه می‌توان به ملاط گل، سنگ‌های رودخانه‌ای و سنگ‌های زاویه‌دار اشاره کرد. در حفاری‌های صورت گرفته اشیایی همچون لوازم نساجی، کاسه، خمره و کوزه‌های سفالی کشف شده است. منطقه باستانی اسب ریسه تنها گورستان منطقه گیلان با استودان‌هایی افقی و طاق‌باز به شمار می‌آید که بقایای 28 گوردخمه (استودان) از دوران هخامنشیان را در خود دارد. این منطقه با ویژگی‌های شاخصش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در نزدیکی منطقه باستانی اسب ریسه، دیواره‌ای بلند و رودخانه‌ای خروشان برای فعالیت‌های ورزشی همچون سنگ نوردی و کایاک سواری دیده می‌شود که علاقه‌مندان برای فعالیت‌های خود به روستای اسب ریسه سفر می‌کنند. با خرید دست‌بافت‌های حصیری، نمدمالی و رشتی‌دوزی قسمتی از هنر استان مهمان‌نواز گیلان را با خود به خانه ببرید تا خاطرات سفر تا مدت‌ها در دفترچه ذهنتان ماندگار بماند و با خرید رشته خشکار، زیتون، باقلوای یاس، حلوای به و بادام زمینی طعم شیرین سوغات گیلان را بچشید.

آبشارهای متنوع ماسال

اگر به ماسال سفر کردید، حتما از آبشارهای آن هم دیدن کنید؛ آبشارهایی از قبیل آبشار «ویوز» در مجاورت منطقه ییلاقی النزه در شاندرمن، آبشار «خون» با ارتفاع بیش از 15 متر، آبشار «تولی نساء» و آبشار «رامینه» و همچنین غارهایی همچون غار باستانی خندیله پشت، غار چسلی و غار کلچال که تمام زیبایی های غارهای گیلان را در خود جمع کرده اند.

پرسه در اماکن زیارتی

 ماسال بقعه های زیارتی فراوانی دارد که بسیار دیدنی است. بقعه آقا سید مهرعلی و آقا سید رضا علی، پسران امام موسی کاظم (ع) در روستای زیبا و زیارتی شالماء در 12 کیلومتری شهر ماسال، بقعه «چسلی» وقاع در روستای چسلی در فاصله 14 کیلومتری مرکز شهر، بقعه «میرباقر» در روستای وردم، بقعه «سید ابوجعفر» واقع در روستای درخانه، بقعه ابوجعفر واقع در روستای گیله سرا، بقعه سید ابوالقاسم بن موسی بن جعفر «ع» واقع در روستای سراکه، بقعه آقا سیدرضا واقع در روستای دلیجان شاندرمن، بقعه امامزاده شفیع شاندرمن واقع در 7 کیلومتری بازار جمع و بقعه آقا سید ابراهیم واقع در روستای قران، از جمله اماکن زیارتی ماسال هستند.

منبع : مجله چتراتا